|
DRZWI PANCERNE
- drzwi wejściowe do schronu odporne na bezpośrednie działanie pocisków
broni ręcznej i maszynowej oraz odłamków pocisków artyleryjskich i
granatów ręcznych. Ponadto chronić muszą wnętrze schronu przed wdarciem
się fali uderzeniowej lub podmuchu wywołanego pobliskim wybuchem. Nie są
jednak odporne na bezpośrednie trafienie pocisków artyleryjskich lub bomb
lotniczych. Wykonane ze stali pancernej, często między płyty daje się
wypełnienie z betonu. Stosuje się jako drzwi wewnętrzne do przedzielenia
długich podziemnych chodników, w celu przygotowania ich do obrony
wewnętrznej.
DZIAŁOBITNIA
- (patrz:
rysunek)
zespół budowli, zabezpieczających baterię rozmieszczoną na stałe w
terenie. Budowane w twierdzach fortowych w XIX i na początku XX wieku,
składały się: ze stanowisk ogniowych dział, schronów pogotowia, schronów
amunicyjnych, punktów obserwacyjnych, koszar i zapór. Rozróżniano
działobitnie pancerne, mieszczące działa w
wieżach
pancernych,
oraz odkryte, w których działa ustawiono na stanowiskach osłoniętych
jedynie wałami lub ścianami betonowymi (np.
barbeta).
DZWON PANCERNY
- (patrz:
rysunek)
pancerna kopuła
stała (nieruchoma) stosowana w
fortyfikacjach,
przypominająca kształtem dzwon, osadzona w żelbetonowym stropie, służąca
do obserwacji. W razie potrzeby umożliwia prowadzenie ognia z broni
maszynowej.
DZIEŁO
FORTYFIKACYJNE
- budowla
lub zespół budowli fortyfikacyjnych, mający spełnić określone zadanie
bojowe. W najprostszej postaci dzieło fortyfikacyjne stanowiło wał z ławą
działową, a najbardziej rozbudowane tworzyło rów i wał. Najbardziej
rozwiniętym dziełem fortyfikacyjnym był
fort.
W fortyfikacji bastionowej wyróżniano oprócz dział fortyfikacyjnych
tworzących narys bastionowy (kurtyna,
bastion),
dzieła wewnętrzne, czyli wewnętrza, które były położone przed
przeciwskarpą
(kleszcze,
kojec,
przeciwstraż,
słoniczoło,
rawelin)
oraz dzieła zewnętrzne, czyli zewnętrza (dzieło
rogowe,
dzieło koronne).
W fortyfikacji XIX wieku dzieła fortyfikacyjne stanowiły: fort,
dzieło pośrednie,
dzieło piechoty,
festa,
ośrodek oporu.
Ze względu na formę w rzucie poziomym rozróżniano dz.f.: a.) zamknięte,
mające wał i ewentualnie rów biegnący wokół (fort ,
reduta);
b.) otwarte (patrz:
rysunek),
tzn. nie posiadające wału od strony szyjowej (odcinek, flesz,
redan,
półreduta,
luneta,
redan podwójny,
dzieło koronne),
dzieło rogowe;
c.) półzamknięte, różniące się od otwartych tym, że posiadały w szyi
transzeję
i zaporę, a nie wał.
DZIEŁO KORONNE
- (patrz:
rysunek)
w twierdzach bastionowych rozwinięta budowla fortyfikacyjna, wysunięta
przed narys bastionowy, składający się z jednego
bastionu
i dwóch półbastionów, umieszczonych na skrzydłach. Zadaniem dzieła
koronnego było, podobnie jak wszystkich dzieł wysuniętych, zwiększenie
głębokości umocnień i niedopuszczenie do bezpośredniego ostrzału miasta
oraz głównych dzieł narysu.
DZIEŁO PIECHOTY
(fort piechoty)
- (patrz:
rysunek)
zespół elementów fortyfikacyjnych o zamkniętym narysie, zabezpieczający
elementy bojowe walki bliskiej, rozmieszczone na stałe w terenie, mające
samodzielnie stawiać opór zaczepnym działaniom przeciwnika. Elementami
dzieła piechoty są: wał strzelecki (piechoty) biegnący dookoła,
schron
betonowy dla załogi i
rów
z
kratą forteczną,
broniony z kojców skarpowych. Ponadto występować mogły
wieże pancerne
dla karabinów maszynowych, wieże pancerne dla dział przeciwszturmowych, a
czasami także
tradytory.
Dzieło piechoty różniło się od
fortu
tym, że nie posiadało artylerii do walki dalekiej oraz było od niego
mniejsze. Załogę dzieła piechoty stanowiła kompania piechoty i obsługa
dział.
DZIEŁO POŚREDNIE
(fort pośredni)
- (patrz:
rysunek)
zespół elementów fortyfikacyjnych o zamkniętym narysie, zabezpieczającym
elementy bojowe, rozmieszczony w terenie, mający wypełnić lukę w obronie.
Budowane były w tych przypadkach, gdy odległość między
fortami
były zbyt duża lub gdy ukształtowanie terenu utrudniało możliwość
skutecznego współdziałania sąsiednich fortów. Załogę dzieła pośredniego
stanowiła piechota oraz obsługa dział przeciwszturmowych. Zadaniem ich
było stawianie oporu, bez brania udziału w walce artyleryjskiej. Elementy
fortyfikacyjne dzieła pośredniego to: wał piechoty, odkryte stanowiska
dział, schron mieszkalny (koszarowy),
rów
i
sieć kolczasta.
Poza schronem mieszkalnym dzieła pośrednie nie posiadały innych budowli
betonowych. Dzieło pośrednie było budowlą prostszą i tańszą od dzieła
piechoty.
DZIEŁO ROGOWE
- (patrz:
rysunek)
w
twierdzach
bastionowych budowla fortyfikacyjna, wysunięta przed narys bastionowy, o
froncie składającym się z dwu
półbastionów,
połączonych
kurtyną
i o bokach równoległych lub zbieżnych ku twierdzy. Dzieło rogowe stanowiło
jedną z odmian dzieł wysuniętych i podobnie jak
dzieło koronne
i
kleszcze
osłaniało słabe miejsce narysu bastionowego, jakim był kurtyna.
|
|